Na maanden van nagelbijten en zenuwachtig op de stoel schuiven, konden beleggers wat ontspannen in de laatste weken van 2022, en bij het inzetten van het nieuwe jaar. Doorheen de donkere wolken die zich sinds de late zomer boven de wereldeconomie hadden samengepakt, boorden zich de eerste lichtstralen, en voor we het goed en wel beseften was een beursrally realiteit geworden. Maar is die ook op stevige fundamenten gebouwd?
De inflatiepiek is ondertussen realiteit geworden voor de Amerikanen. Na de zomerpiek daalde de inflatie ondertussen tot 6,5%, en het staat in de sterren geschreven dat de daling zich zal verderzetten. Hoe kunnen we daar zo stellig over zijn? Een blik op de evolutie van de goederenprijzen toont ons dat die in snel tempo naar beneden komen. Eén van de belangrijkste oorzaken van de goedereninflatie, namelijk de verstoringen die het gevolg waren van het covidbeleid, behoort bijna helemaal tot het verleden. In de Verenigde Staten, die grotendeels zelfvoorzienend zijn wat betreft gas, is energie-inflatie een veel kleiner probleem dan in Europa. Vooral de stijgende prijs van diensten baart nu nog zorgen, omdat die wijst op hoge looninflatie. Inflatie die tot loonstijgingen leidt - dat dreigt al gauw tot een vicieuze cirkel te leiden, die moeilijk te doorbreken valt. De Amerikaanse centrale bank (Fed) wil eerst bevestiging dat de loonstijgingen afkoelen, alvorens de strijd tegen inflatie gewonnen te verklaren.
De verzwakkende inflatietrend is een grote opluchting voor beleggers, die voor zichzelf al uitgemaakt hebben dat de Fed binnenkort haar anti-inflatiebeleid zal kunnen staken. Misschien lopen ze daarbij te hard van stapel, maar hun overtuiging wordt kracht bijgezet door de verwachting dat er een afkoeling van de Amerikaanse economie aankomt. De verwachte terugval van de economische activiteit zou voor een stuk het werk doen van de Fed: ze zou leiden tot een terugval van de consumptie, en tot een stijging van de werkloosheid, waardoor de tekorten op de arbeidsmarkt verdwijnen en de loonstijgingen stilvallen. Met andere woorden: de markt gaat ervanuit dat de Fed niet ‘in overdrive’ zal moeten gaan om de inflatie klein te krijgen, omdat de afkoeling van de groei de laatste resten inflatie zal wegvegen.
Die verwachte afkoeling is voorlopig nog niet meetbaar in de ‘harde’ cijfers. De belangrijkste aanwijzing dat ze eraan komt, zit in de zogenaamde ‘voorlopende indicatoren’. Een voorbeeld daarvan zijn rondvragen bij de aankoopdirecteuren van bedrijven. Hun inschatting van de marktsituatie, de evolutie van het aantal nieuwe orders, en dergelijke geeft een goede raming van de economische trend binnen een paar maanden. Dergelijke indicatoren wijzen voor de Amerikaanse economie nu op een nakende terugval van de economische groei.
Kan een recessie vermeden worden? Misschien wel. De sleutel daartoe ligt in handen van de Amerikaanse consument. Die is tot nader order in goede doen. De belangrijkste reden: de arbeidsmarkt is in blakende gezondheid. Ondanks enkele sterk in de kijker lopende massaontslagen bij de grote techbedrijven, blijft de werkloosheid op een historisch laag peil. Veel mensen aan het werk, dat betekent dat er alles bij elkaar veel inkomen te besteden valt en de consumptie op peil blijft.
Jaagt het vooruitzicht van een recessie beleggers niet weg uit risicodragende beleggingen (zoals aandelen), naar minder risicovolle activa, zoals obligaties? Dat zou je verwachten, maar de realiteit blijkt anders. Aandelen zijn opnieuw volop in de gratie bij beleggers. De snel afkoelende inflatie en de overtuiging dat het einde van de renteverhogingen in zicht komt, zijn een deel van de verklaring. Het gevaar van een (lichte) recessie wordt in dat licht niet zozeer als een bedreiging gezien, maar als een bijkomende verzekering dat de Fed haar renteverhogingen zal temperen. Beleggers vrezen vandaag een hogere rente meer dan dat ze schrik hebben van de groei-afkoeling. En zo wordt slecht nieuws een beetje goed nieuws…
De energienachtmerrie die Europa bedreigde bij het begin van de winter heeft een ‘happy end’ gekend. Zelfs al is de winter officieel nog niet voorbij, we kunnen stellig zijn dat de in het najaar (tegen zeer hoge prijzen) opgebouwde gasreserves ruimschoots zullen volstaan om een eventuele koudegolf op te vangen. Belangrijker nog: dankzij het buitengewoon milde winterweer, zijn de gasvoorraden nauwelijks gebruikt, en naar alle waarschijnlijkheid zal het aanleggen van gasreserves tegen de volgende winter een stuk makkelijker verlopen dan in 2022. We hebben -met andere woorden- de weerlotto gewonnen deze winter, en dat heeft heel wat druk van de energieketel gehaald.
Daarmee is de energiecrisis lang niet opgelost. Na het wegvallen van de Russische gasbevoorrading via pijpleiding blijft Europa aangewezen op LNG-gas, dat per schip wordt aangevoerd, vooral uit de VS. LNG-gas is duurder dan natuurlijk gas, en de infrastructuur om Russisch gas volledig door LNG-gas te vervangen is nog niet aanwezig. Maar het acute risico is geweken, en dat zorgt voor een ongezien scherpe daling van de gasprijzen.
Daarmee is meteen één van de belangrijkste oorzaken van de ontsporende inflatie sterk aan belang aan het verliezen. Europese inflatie werd vooral gedreven door energieprijzen. Door hun terugval is nu ook in Europa de daling van de inflatie ingezet (+8,5%, in januari; de piek in oktober bedroeg +10,6%). Naar verwachting zal deze daling zich de komende maanden verderzetten. Naast de dalende energie-inflatie ebt ook covidgerelateerde inflatie snel weg.
Kan de Europese Centrale Bank (ECB) dan binnenkort haar beleid van renteverhogingen afzwakken en zelfs stopzetten? Dat is waarschijnlijk te vroeg. De zogenaamde kerninflatie -dat is de inflatie waaruit heel bewegelijke elementen, zoals de prijzen van energie en verse voeding zijn weggefilterd- blijft hardnekkig hoog: +5,20% in januari. Deze inflatie daalt nog niet, en dat wijst erop dat de inflatietrend in de eurozone nog niet gebroken is, en dat het te vroeg is voor de centrale bank om al de overwinning in de inflatiestrijd uit te roepen. Het einde van de renteverhogingen in de eurozone is dus nog niet in zicht.
Bovendien heeft de ECB er een zorg bij: de economische groei houdt beter stand dan gevreesd. Tot voor kort werd alom voorspeld dat de Europese economie in een recessie zou wegzinken - de enige vraag was hoe diep de groei zou terugvallen. Maar steeds meer indicatoren wijzen erop dat die die recessie voor heel wat eurolidstaten ofwel net zou kunnen vermeden worden, of alleszins dat de terugval beperkt zou blijven. Sterker dan gevreesde groei, onder andere dankzij de grote bedragen die door de overheden in de economie gepompt worden, voedt de inflatierisico’s, waardoor de ECB moet alert blijven.
Deze mix van gunstige factoren -de vermeden energiecatastrofe, de inflatie die eindelijk daalt, en de beter dan gevreesde groei-indicatoren- leiden tot een flinke rally in Europese financiële activa. Europese aandelen doen beter dan Amerikaanse, en ook de euro kent een remonte tegenover de tot voor kort almachtige dollar.
Drie jaar na de eerste uitbraak van het coronavirus in de provincie Wuhan, kent de pandemie in China een dramatische ontknoping. Onder het zogenaamde zerocovidbeleid wekte de Chinese overheid de indruk dat men de zaken goed onder controle had, tot in het najaar bleek dat de Chinezen de ijzeren overheidsgrip niet langer pikten. Van de ene dag op de andere werden bijna alle maatregelen geschrapt. Het voorspelbare resultaat van deze ingreep is een ware explosie in het aantal besmettingen en zieken. Het bijna even voorspelbare resultaat is een economische heropleving vanaf het einde van het eerste trimester.
Is het deze keer menens met de Chinese heropleving, of dreigt er weer een valse start - zoals in het recente verleden al enkele keren het geval was? Er zijn goede redenen om deze keer te hopen op een echte herstart van de Chinese economie. Op het belangrijke economische congres, in december, werd verrassend benadrukt dat China weer naar een groeiagenda wil terugkeren. Verrassend, omdat de Chinese overheid sinds 2021 een sterk autoritair beleid heeft gevoerd, onder meer gericht nationale veiligheid en op het terugdringen van de economische ongelijkheid. Daarbij werd niet geaarzeld ‘te machtige’ bedrijven aan banden te leggen, denk maar aan de grote Chinese internetbedrijven. Nu erkent de Chinese overheid dat die bedrijven een steunpilaar zijn onder de economische groei, en dat die groei naar een hoger niveau moet getild worden.
Ongetwijfeld speelt de covidmalaise een grote rol bij de vernieuwde focus op groei. Maar het lijdt weinig twijfel dat de Chinese overheid zich ook laat leiden door langetermijntrends. Eén springt daarbij in het oog: de demografie begint een rem op de groei te worden. In 2022 is de Chinese bevolking voor het eerst gekrompen. De actieve bevolking krimpt al enkele jaren. De Chinese overheid kan, ook al gaat het om een autoritaire staat, de werkende (midden-)klasse niet van zich vervreemden en moet er voor blijven zorgen dat haar nieuw verworven welvaart niet uitgehold wordt door ondermaatse economische groei.
Om die ambities kracht bij te zetten heeft de Chinese centrale bank in december en januari een enorme vloed aan liquiditeiten (ca.430 miljard USD) in de markt losgelaten - een monetaire ondersteuning die de steun tijdens de drie voorafgaande pandemiejaren ver overtreft. Dat de steun niet alleen in woorden en ambities worden uitgesproken, maar dat er ook harde cash wordt aan het werk gezet maakt de kans dat China in 2023 weer aan de groei van de wereldeconomie zal bijdragen, een stuk groter - na een afwezigheid van drie jaar.
Redactie beëindigd op 09/02/2023.
Deze content is niet beschikbaar omwille van uw huidige cookie instellingen. U kan deze hier aanpassen.
U kunt ervoor kiezen om jaarlijks maximaal 1.020 of 1.310 euro voor uw pensioen te sparen, met een verschillende fiscale aftrek. Wat moet u doen als u voor het hogere maximumbedrag opteert? En wat is voordeliger: jaarlijks 1.020 of 1.310 euro pensioensparen?
Na het uiterst turbulente 2022 werd 2023 aangekondigd als een terugkeer naar de normaliteit op de markten. Die belofte kwam tot dusver ook grotendeels uit. Aandelen kenden een uitstekende eerste jaarhelft, en ook de zwaar getroffen obligaties konden een stuk van de opgelopen verliezen recupereren.
Kiest u voor de zee of de bergen? En de opwarming van de aarde, bent u daarmee een beetje, erg veel of helemaal niet bezig? En in welk opzicht? Op het vlak van duurzaam beleggen wil uw bankagent graag uw voorkeuren kennen, zodat uw portefeuille zo goed mogelijk aansluit bij uw beleggersprofiel en bij de Europese regelgeving die sinds augustus 2022 van kracht is. Er bestaat hierover een brochure waarin alles in eenvoudige bewoordingen wordt uitgelegd.
De inflatie heeft nu in de grote economieën een duidelijke daling ingezet. Hoewel niet alle zorgen van de baan zijn, hebben beleggers het inflatieprobleem als ‘opgelost’ geklasseerd. Dat is wellicht te voortvarend op langere termijn, maar voor de komende maanden is die inschatting terecht. De energieprijzen dalen al sinds het begin van 2023, en zullen binnenkort gevolgd worden door de tweede belangrijkste oorzaak van inflatie tijdens het voorbije jaar: voedingsprijzen.
Ik zou wel willen, maar … ik heb daar geen tijd voor. Of Het interesseert me eigenlijk niet echt, het is te ingewikkeld, en dan begin ik er beter niet aan, toch? Het zijn een paar van de vaak gehoorde argumenten om niet te beleggen. Herkenbaar, niet? Achter al die redenen gaat een stilzwijgende, onuitgesproken veronderstelling schuil: succesvol beleggen is een kwestie van kunde, expertise, kennis. Maar is dat wel zo?