Bereid nu al uw nalatenschap voor... voor later

Vermogen Beleggen Fiscaliteit Gezin – 27 mei 2020

Artikel over dit universeel en tegelijk heel persoonlijk thema: de overdracht van uw vermogen wanneer u er niet meer bent. Om ervoor te zorgen dat uw erfgenamen zo weinig mogelijk financiële problemen hebben, op het vlak van erfbelasting, erfplanning, schenkingsrechten...

nalatenschap 
Bereid uw nalatenschap tijdig en correct voor zodat uw erfgenamen met een gerust gemoed achterblijven.

1. Bent u een expert in erfbelasting?

Belastingen, taksen of erfbelasting betalen: niemand doet het graag, zo veel is duidelijk. Op het vlak van successies zijn we vaak geneigd om het belastingpercentage op onze nalatenschap te overschatten. 30, 40, 50%?

Dat hangt altijd af van het geval. Laten we beginnen met een extreem voorbeeld: voor het Vlaamse Gewest wordt het percentage van 55% toegepast voor een erfenis tussen vreemden en uitsluitend voor het deel boven 75.000 euro. Voor het Brusselse Gewest is het percentage 60% tussen 100.000 en 175.000 euro en ... 70% erboven. Voor het Waalse Gewest is het percentage 55% van 75.000 tot 175.000 euro en 70% erboven.

De successierechten zijn progressief (per schijf) en worden berekend op het netto-deel dat elke erfgenaam ontvangt, naargelang de graad van verwantschap met de overledene. Opgelet: deze progressiviteit geldt alleen voor verwanten in de neergaande lijn, partners, broers en zussen maar NIET voor 'andere personen'. Voor die laatsten wordt het percentage toegepast op het totaal van de netto-verkrijgingen van ALLE erfgenamen.

Voor nalatenschappen in de rechte lijn en tussen partners wordt de erfbelasting overigens berekend op het deel van elke erfgenaam afzonderlijk, met een onderscheid tussen roerende en onroerende goederen.

Om u een idee te geven en u 'gerust te stellen' over de verschillende percentages vindt u hier de aanslagvoeten naargelang het gewest waarin u woont:

Erfbelasting kan dan wel een flinke hap uit uw budget nemen, toch moet u vermijden dat u uw erfgenamen te veel geeft om hun fiscale factuur te drukken.

Veel mensen zijn immers in een complexe financiële situatie terechtgekomen door... 'zichzelf te onterven'. Te weinig budget om het rusthuis te betalen bijvoorbeeld. Een kostenplaatje dat - zoals iedereen weet - steeds groter wordt.

2. Hoe zit het met uw huwelijkscontract?

Als u gehuwd bent, weet u wellicht wel waar uw trouwboekje ligt, maar hebt u een huwelijkscontract? Dat kan nuttig zijn om uw successieplanning te regelen. Behalve als dat contract verouderd is.

Controleer dat bij uw notaris. Het zou in dat geval nuttig zijn om uw huwelijkscontract aan te passen door er een optioneel keuzebeding aan toe te voegen. Als uw partner overlijdt, kunt u kiezen welk deel u wilt behouden en welk deel u aan uw erfgenamen wilt doorgeven.

Goed om te weten: als uw huwelijkscontract van vóór 1981 dateert en er werd een “langst-leeft-al"-clausule in opgenomen is er een fiscale impact als u dit niet wijzigt. In eerste instantie moet de overlevende echtgenoot erfbelasting betalen op het deel van de overleden echtgenoot, daarna moeten de kinderen op hun beurt erfbelasting betalen voor het volledige vermogen wanneer de tweede echtgenoot overlijdt. Fiscaal niet echt ideaal, daar bent u het wel mee eens.

Kostprijs van de bijwerking van uw huwelijkscontract: ongeveer 600 euro voor u en uw echtgenoot.

3. Testament, erfovereenkomst: niet te verwarren!

De erfovereenkomst dateert van 2018 en is een contract tussen uw kinderen en u. Daarmee kunt u geven wat u zelf beslist hebt op voorwaarde dat uw kinderen hiermee akkoord zijn. Dat kan bij de erfenis discussies vermijden. Dergelijke overeenkomst is echter bindend. Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen de globale erfovereenkomst en de punctuele erfovereenkomst.

Opgelet, deze overeenkomst vervangt het testament niet. U kunt er geen beroep op doen om het vermogen te regelen dat nog niet verdeeld is. U kunt er wel schenkingen uit het verleden mee regelen door er bijvoorbeeld voorwaarden aan te koppelen.

4. Een schenking doen volgens de regels van de kunst

Het kan interessant zijn om via overschrijving geld over te dragen naar uw kinderen. In dat geval moet er geen erfbelasting worden betaald, behalve als de schenker overlijdt binnen de drie jaar na de schenking. Het Vlaamse Gewest wil die termijn van drie op vier jaar brengen.

Opgelet: wanneer u uw overschrijving opstelt, voeg er dan geen enkele mededeling aan toe. Stuur wel een document naar de begiftigde met vermelding dat dit bedrag een schenking is (pacte adjoint). Als uw overschrijving de woorden 'gift' of 'schenking' bevat, kan ze worden geïnterpreteerd als een directe schenking, die onderworpen is aan de opstelling van een notariële akte. Uw gift via bankoverschrijving dreigt dan nietig te worden.

In deze materie die voortdurend evolueert, is het nuttig om zich goed te informeren bij de notaris. De site notaris.be staat ook boordevol informatie.

Lees ook

Advies en vragen over onze producten

Vraag het aan uw AXA Bankagent

Meer artikels over dit onderwerp

Pensioensparen: 1.020 of 1.310 euro?

U kunt ervoor kiezen om jaarlijks maximaal 1.020 of 1.310 euro voor uw pensioen te sparen, met een verschillende fiscale aftrek. Wat moet u doen als u voor het hogere maximumbedrag opteert? En wat is voordeliger: jaarlijks 1.020 of 1.310 euro pensioensparen?

Lees verder

Macro-economie: op naar een harde of zachte landing?

Na het uiterst turbulente 2022 werd 2023 aangekondigd als een terugkeer naar de normaliteit op de markten. Die belofte kwam tot dusver ook grotendeels uit. Aandelen kenden een uitstekende eerste jaarhelft, en ook de zwaar getroffen obligaties konden een stuk van de opgelopen verliezen recupereren.

Lees verder

Duurzaam beleggen: wat zijn uw voorkeuren?

Kiest u voor de zee of de bergen? En de opwarming van de aarde, bent u daarmee een beetje, erg veel of helemaal niet bezig? En in welk opzicht? Op het vlak van duurzaam beleggen wil uw bankagent graag uw voorkeuren kennen, zodat uw portefeuille zo goed mogelijk aansluit bij uw beleggersprofiel en bij de Europese regelgeving die sinds augustus 2022 van kracht is. Er bestaat hierover een brochure waarin alles in eenvoudige bewoordingen wordt uitgelegd.

Lees verder

Macro-economische vooruitzichten voor de zomer: afkalvende inflatie en zwakke economische groei

De inflatie heeft nu in de grote economieën een duidelijke daling ingezet. Hoewel niet alle zorgen van de baan zijn, hebben beleggers het inflatieprobleem als ‘opgelost’ geklasseerd. Dat is wellicht te voortvarend op langere termijn, maar voor de komende maanden is die inschatting terecht. De energieprijzen dalen al sinds het begin van 2023, en zullen binnenkort gevolgd worden door de tweede belangrijkste oorzaak van inflatie tijdens het voorbije jaar: voedingsprijzen.

Lees verder

Beleggen: een kwestie van kennis of van geluk?

Ik zou wel willen, maar … ik heb daar geen tijd voor. Of Het interesseert me eigenlijk niet echt, het is te ingewikkeld, en dan begin ik er beter niet aan, toch? Het zijn een paar van de vaak gehoorde argumenten om niet te beleggen. Herkenbaar, niet? Achter al die redenen gaat een stilzwijgende, onuitgesproken veronderstelling schuil: succesvol beleggen is een kwestie van kunde, expertise, kennis. Maar is dat wel zo?

Lees verder