De Noren en hun economie: wat schuilt er nog meer achter de olie?

Vermogen Beleggen – 25 april 2017

Een mooi land in het Noorden van Europa. Wij kennen het vooral van de olie. Maar wat heeft Noorwegen op economisch gebied te betekenen?  Na een iets mindere economische periode - relatief gezien dan toch – zijn de vooruitzichten iets beter.
En het land heeft nog een belangrijke troef achter de hand: het Noorse staatsfonds. Door verstandig om te springen met de olie-opbrengsten hebben de Noren een fonds kunnen spijzen, dat tot de grootste ter wereld behoort.

Noorse kronen

Economische situatie van Noorwegen na de daling van de olieprijs

In juli 2016 bereikte de werkloosheid in Noorwegen haar hoogste peil (5 %) sinds de oliecrisis eind jaren 80. Hoewel dit cijfer zeer laag lijkt naar Europese normen, verbergt het zeer verschillende realiteiten. 

De werkloosheid bedroeg nl. slechts 3 % in 2014 vóór de olieprijzen met meer dan 70 % instortten. De prijsdaling van ruwe olie had een zeer negatief effect op de Noorse economie, die 20% van haar Bruto Binnenlands Product haalt uit de productie van het zwarte goud. 

De groei is hierdoor in 2015 ineens van 2,3 % naar 1 % gezakt. Deze daling werd bijkomend in de hand gewerkt door een daling van de investeringen met 4%. Gelukkig werd dit gecompenseerd door de stijging van de consumptie van de huishoudens (+2 %) en de export (+2,6 %).

Herstel van de Noorse economie dankzij een soepeler monetair beleid

Doordat de stijging van de werkloosheid de consumptie van de gezinnen begon af te remmen, besloot Norges Bank om alles in te zetten op het buitenlandse concurrentievermogen, om zo de groei van de export in stand te houden. 

De Noorse centrale bank heeft daarom haar rentevoet geleidelijk aan verlaagd tot op een recordniveau van 0,5 % in maart 2016 (rente nog steeds van toepassing). Het doel van deze ingreep was enerzijds Noorse ondernemingen te steunen door leningen minder duur te maken en anderzijds de Noorse kroon goedkoper te maken. 

Dit laatste lukte, de Noorse kroon daalde met 15% ten opzichte van de Euro tussen mei en september 2015 om nadien stabiel te blijven. 

Sinds februari 2016 steeg de Noorse kroon opnieuw door de stijging van de olieprijs.

Maar de kroon heeft nog twee bijkomende problemen: inflatie en te snel stijgende vastgoedprijzen. Als de kroon nog verder zou dalen, zou de inflatie nog hoger worden. Als de rente nog meer zou dalen, zou dit de vraag naar vastgoed nog meer aanwakkeren. 

Daarom heeft de Noorse centrale bank besloten om haar rentevoeten in 2016 niet meer te verlagen. Hierdoor kende de kroon een licht opwaartse trend. Men gaat ervan uit dat deze de komende maanden zal worden voortgezet. De betere economische cijfers ondersteunen dit beleid.

Het Noorse staatsfonds stimuleert de groei

In 2017 zou de groei inderdaad iets sterker moeten zijn en de werkloosheidsgraad zou stabiel moeten blijven (4,5 %). Deze verbetering is het gevolg van het monetaire beleid van Norges Bank, maar ook van het expansieve begrotingsbeleid van de rechtse regering, dat de bank heeft gefinancierd via het enorme staatsfonds van het land. Dit fonds is het grootste ter wereld in termen van activa (ongeveer 885 miljard euro, ofwel 2,3 keer het nationaal BBP). 

Opgericht in de jaren '90 is dit fonds bedoeld om de toekomstige uitgaven van de welvaartsstaat te financieren zodat de olie-inkomsten van het land hun vruchten kunnen afwerpen. Het is belegd in aandelen (62,5 % van de portefeuille), in obligaties (34,3 %) en in onroerend goed (3,2 %) en heeft zo een participatie in bijna 9.000 ondernemingen wereldwijd. Ongeveer 3 % van de waarde ervan kan worden gebruikt voor de begroting van de Noorse staat.

Diversificatie van de Noorse economie

Door de oprichting van dit fonds toont de Noorse overheid dat ze grote inspanningen levert om haar economie te diversifiëren, om zo in de toekomst minder afhankelijk te zijn van de olie-inkomsten en van de schommelingen van haar munt. Indien Noorwegen hierin slaagt, is het niet uitgesloten dat we op middellange termijn een duurzame waardestijging van de NOK ten opzichte van de euro waarnemen.

Advies en vragen over onze producten

Vraag het aan uw AXA Bankagent

Meer artikels over dit onderwerp

Na de staatsbon: is er een toekomst voor beleggingen met vaste rente?

Na meer dan 10 jaar van extreem lage rentes bieden beleggingen met een vaste rente eindelijk weer een aantrekkelijk rendement met als duidelijkste voorbeeld de Belgische staatsbon waarop begin september 2023 kon worden ingetekend. Voor heel wat beleggers was dat een buitenkans. Hoe kunt u nu als belegger nog van de gestegen rentes profiteren? In dit artikel gaan we hier dieper op in.

Lees verder

Een moeilijke maand september voor de macro-economie

September is wel vaker een moeilijke maand voor de markten. Dit jaar is daar geen uitzondering op. Problemen die als ‘opgelost’ beschouwd werden, komen weer koppig hun plaats opeisen, en dat zaait verwarring bij beleggers. Op de agenda van deze drukke maand: inflatie, olieprijzen en het effect op de aandelenmarkten.

Lees verder

Het beleggingsgesprek: een essentiële stap in het beheren van uw geld

De wereld van financiële beleggingen is fascinerend, rijk aan mogelijkheden maar ook bezaaid met valkuilen. Voor een beginner kan « starten met beleggen » even verwarrend als verleidelijk lijken. Gelukkig staat u er niet alleen voor! Uw bankagent is er om uw beleggingsprofiel te belichten door kennis te nemen van uw persoonlijke en financiële situatie, uw doelstellingen (over duurzaamheid) en uw beleggingskennis en -ervaring. Laten we samen eens kijken waarom een gesprek met uw beleggingsadviseur zo zinvol is!

Lees verder

De beleggingsdriehoek: een kompas voor beleggers

Bij beleggen zijn er drie belangrijke criteria om rekening mee te houden: rendement, liquiditeit en risico. Deze drie criteria kunnen we beschouwen als de drie zijden van een driehoek, bekend als de beleggingsdriehoek. Inzicht in deze driehoek is cruciaal om weloverwogen financiële beslissingen te nemen. Beginnen doen we met het toelichten van enkele definities.

Lees verder

Macro-economie: op naar een harde of zachte landing?

Na het uiterst turbulente 2022 werd 2023 aangekondigd als een terugkeer naar de normaliteit op de markten. Die belofte kwam tot dusver ook grotendeels uit. Aandelen kenden een uitstekende eerste jaarhelft, en ook de zwaar getroffen obligaties konden een stuk van de opgelopen verliezen recupereren.

Lees verder