De Noren en hun economie: wat schuilt er nog meer achter de olie?

Vermogen Beleggen – 25 april 2017

Een mooi land in het Noorden van Europa. Wij kennen het vooral van de olie. Maar wat heeft Noorwegen op economisch gebied te betekenen?  Na een iets mindere economische periode - relatief gezien dan toch – zijn de vooruitzichten iets beter.
En het land heeft nog een belangrijke troef achter de hand: het Noorse staatsfonds. Door verstandig om te springen met de olie-opbrengsten hebben de Noren een fonds kunnen spijzen, dat tot de grootste ter wereld behoort.

Noorse kronen

Economische situatie van Noorwegen na de daling van de olieprijs

In juli 2016 bereikte de werkloosheid in Noorwegen haar hoogste peil (5 %) sinds de oliecrisis eind jaren 80. Hoewel dit cijfer zeer laag lijkt naar Europese normen, verbergt het zeer verschillende realiteiten. 

De werkloosheid bedroeg nl. slechts 3 % in 2014 vóór de olieprijzen met meer dan 70 % instortten. De prijsdaling van ruwe olie had een zeer negatief effect op de Noorse economie, die 20% van haar Bruto Binnenlands Product haalt uit de productie van het zwarte goud. 

De groei is hierdoor in 2015 ineens van 2,3 % naar 1 % gezakt. Deze daling werd bijkomend in de hand gewerkt door een daling van de investeringen met 4%. Gelukkig werd dit gecompenseerd door de stijging van de consumptie van de huishoudens (+2 %) en de export (+2,6 %).

Herstel van de Noorse economie dankzij een soepeler monetair beleid

Doordat de stijging van de werkloosheid de consumptie van de gezinnen begon af te remmen, besloot Norges Bank om alles in te zetten op het buitenlandse concurrentievermogen, om zo de groei van de export in stand te houden. 

De Noorse centrale bank heeft daarom haar rentevoet geleidelijk aan verlaagd tot op een recordniveau van 0,5 % in maart 2016 (rente nog steeds van toepassing). Het doel van deze ingreep was enerzijds Noorse ondernemingen te steunen door leningen minder duur te maken en anderzijds de Noorse kroon goedkoper te maken. 

Dit laatste lukte, de Noorse kroon daalde met 15% ten opzichte van de Euro tussen mei en september 2015 om nadien stabiel te blijven. 

Sinds februari 2016 steeg de Noorse kroon opnieuw door de stijging van de olieprijs.

Maar de kroon heeft nog twee bijkomende problemen: inflatie en te snel stijgende vastgoedprijzen. Als de kroon nog verder zou dalen, zou de inflatie nog hoger worden. Als de rente nog meer zou dalen, zou dit de vraag naar vastgoed nog meer aanwakkeren. 

Daarom heeft de Noorse centrale bank besloten om haar rentevoeten in 2016 niet meer te verlagen. Hierdoor kende de kroon een licht opwaartse trend. Men gaat ervan uit dat deze de komende maanden zal worden voortgezet. De betere economische cijfers ondersteunen dit beleid.

Het Noorse staatsfonds stimuleert de groei

In 2017 zou de groei inderdaad iets sterker moeten zijn en de werkloosheidsgraad zou stabiel moeten blijven (4,5 %). Deze verbetering is het gevolg van het monetaire beleid van Norges Bank, maar ook van het expansieve begrotingsbeleid van de rechtse regering, dat de bank heeft gefinancierd via het enorme staatsfonds van het land. Dit fonds is het grootste ter wereld in termen van activa (ongeveer 885 miljard euro, ofwel 2,3 keer het nationaal BBP). 

Opgericht in de jaren '90 is dit fonds bedoeld om de toekomstige uitgaven van de welvaartsstaat te financieren zodat de olie-inkomsten van het land hun vruchten kunnen afwerpen. Het is belegd in aandelen (62,5 % van de portefeuille), in obligaties (34,3 %) en in onroerend goed (3,2 %) en heeft zo een participatie in bijna 9.000 ondernemingen wereldwijd. Ongeveer 3 % van de waarde ervan kan worden gebruikt voor de begroting van de Noorse staat.

Diversificatie van de Noorse economie

Door de oprichting van dit fonds toont de Noorse overheid dat ze grote inspanningen levert om haar economie te diversifiëren, om zo in de toekomst minder afhankelijk te zijn van de olie-inkomsten en van de schommelingen van haar munt. Indien Noorwegen hierin slaagt, is het niet uitgesloten dat we op middellange termijn een duurzame waardestijging van de NOK ten opzichte van de euro waarnemen.

Advies en vragen over onze producten

Vraag het aan uw AXA Bankagent

Meer artikels over dit onderwerp

Pensioensparen: 1.020 of 1.310 euro?

U kunt ervoor kiezen om jaarlijks maximaal 1.020 of 1.310 euro voor uw pensioen te sparen, met een verschillende fiscale aftrek. Wat moet u doen als u voor het hogere maximumbedrag opteert? En wat is voordeliger: jaarlijks 1.020 of 1.310 euro pensioensparen?

Lees verder

Macro-economie: op naar een harde of zachte landing?

Na het uiterst turbulente 2022 werd 2023 aangekondigd als een terugkeer naar de normaliteit op de markten. Die belofte kwam tot dusver ook grotendeels uit. Aandelen kenden een uitstekende eerste jaarhelft, en ook de zwaar getroffen obligaties konden een stuk van de opgelopen verliezen recupereren.

Lees verder

Duurzaam beleggen: wat zijn uw voorkeuren?

Kiest u voor de zee of de bergen? En de opwarming van de aarde, bent u daarmee een beetje, erg veel of helemaal niet bezig? En in welk opzicht? Op het vlak van duurzaam beleggen wil uw bankagent graag uw voorkeuren kennen, zodat uw portefeuille zo goed mogelijk aansluit bij uw beleggersprofiel en bij de Europese regelgeving die sinds augustus 2022 van kracht is. Er bestaat hierover een brochure waarin alles in eenvoudige bewoordingen wordt uitgelegd.

Lees verder

Macro-economische vooruitzichten voor de zomer: afkalvende inflatie en zwakke economische groei

De inflatie heeft nu in de grote economieën een duidelijke daling ingezet. Hoewel niet alle zorgen van de baan zijn, hebben beleggers het inflatieprobleem als ‘opgelost’ geklasseerd. Dat is wellicht te voortvarend op langere termijn, maar voor de komende maanden is die inschatting terecht. De energieprijzen dalen al sinds het begin van 2023, en zullen binnenkort gevolgd worden door de tweede belangrijkste oorzaak van inflatie tijdens het voorbije jaar: voedingsprijzen.

Lees verder

Beleggen: een kwestie van kennis of van geluk?

Ik zou wel willen, maar … ik heb daar geen tijd voor. Of Het interesseert me eigenlijk niet echt, het is te ingewikkeld, en dan begin ik er beter niet aan, toch? Het zijn een paar van de vaak gehoorde argumenten om niet te beleggen. Herkenbaar, niet? Achter al die redenen gaat een stilzwijgende, onuitgesproken veronderstelling schuil: succesvol beleggen is een kwestie van kunde, expertise, kennis. Maar is dat wel zo?

Lees verder