Oorlog in Oekraïne: impact op de economie in maart 2022

Vermogen Actueel Beleggen – 13 april 2022

Het conflict woedt nog volop in Oekraïne. Naast het menselijke drama organiseren de centrale banken en de economische beleidsmakers zich over de hele wereld (met name de Amerikaanse Federal Reserve). De energieprijzen en de inflatie zijn fors gestegen, terwijl het vertrouwen en de consumptie van huishoudens daalt. Met specifieke klemtonen, afhankelijk van de regio. Een analyse.

conflict Rusland-Oekraïne: wat met de financiële markten?
In maart 2022 beginnen er tekenen van onzekerheid te verschijnen, vooral in de eurozone.

De invasie van Oekraïne begon op 24 februari en de gevolgen voor onze economieën blijven voelbaar, met name door de fors gestegen energieprijzen.

Ondanks aanzienlijke begrotingssteun sinds het begin van de energiecrisis beginnen de conjunctuurenquêtes tekenen van onzekerheid te vertonen, vooral in de eurozone.

Eurozone: schokanalyse en reacties

In de eurozone beginnen gegevens over de gevolgen van de schok naar boven te komen. De activiteit in de verwerkende industrie hield vrij goed stand, zoals bleek uit de PMI-index voor de verwerkende industrie, die 56,5 bedroeg, tegen 57 eerder.

Bedrijven melden echter een terugval van het aantal nieuwe bestellingen en langere levertijden.

Aan de vraagzijde is de daling opmerkelijker. De vertrouwensindex van huishoudens is gedaald tot -18,7 (-8,8 in februari), de grootste daling sinds maart 2020.

Alle indicatoren werden negatief beïnvloed, of het nu gaat om de verwachtingen inzake de economische bedrijvigheid, de financiële situatie van de huishoudens in de komende 12 maanden en de toename van de spaarreserves uit voorzorgsmaatregelen, maar ook de werkloosheidsverwachtingen (die niettemin ver onder hun langetermijngemiddelde blijven).

De inflatie is in het afgelopen jaar nog gestegen. Ze bedroeg 7,5% op jaarbasis tegenover 5,9% in februari, waarbij 4,5 procentpunten afkomstig waren van energie en levensmiddelen. De meeste lidstaten hebben steunmaatregelen ingevoerd door:

  • de tijdelijke verlaging van taksen
  • kortingen op prijzen aan de pomp
  • 'energiecheques'
  • of maatregelen die gericht zijn op de ergst getroffen sectoren

In totaal vertegenwoordigen de maatregelen die de vier grootste landen van de eurozone sinds het najaar hebben genomen, ongeveer 1,1% van het BBP.

Europese Unie : sancties, verkiezing…

Op politiek niveau heeft de Europese Unie nieuwe sancties ingesteld tegen Rusland. Ze heeft zich ertoe verbonden haar energieafhankelijkheid van Rusland tegen eind 2022 drastisch af te bouwen (RePower EU).

In Frankrijk vond op 10 april de eerste ronde van de presidentsverkiezingen plaats. Stemonthouding kan een belangrijke factor zijn voor het duel tussen Macron en Le Pen in de tweede ronde, vooral omdat de laatste peilingen wijzen op terughoudendheid.

Verenigde Staten : de Fed aan het roer

In de Verenigde Staten blijft de blootstelling beperkt en blijft het vertrouwen van de huishoudens veerkrachtig. Overal blijft de sterke stijging van de inflatie de koopkracht van de gezinnen aantasten, wat het risico verhoogt van een aanzienlijke vertraging van de economische activiteit in de komende maanden, vooral nu de centrale banken een hardere positie hebben ingenomen.

Hoewel de Verenigde Staten minder blootgesteld is aan het conflict in Oekraïne, wordt zij nog steeds geconfronteerd met een nieuwe aanbodschok die de terugval van activiteit kan versnellen. Voorlopig blijven de peilingen van maart zeer positief, zowel in de verwerkende sector (index verwerkende sector ISM PMI : 57,1 tegen 58,6) of in de vertrouwensindex van de huishoudens (107,2 tegenover 110,5).

Het werkloosheidscijfer is zelfs verder gedaald tot 3,6%, tegenover 3,8% in maart.

De lonen blijven stijgen (5,6% op jaarbasis tegenover 5,2% in februari), maar de koopkracht blijft krimpen. De inflatie bedroeg in februari immers 7,9% op jaarbasis en zal in maart waarschijnlijk verder stijgen.

De Federal Reserve (Fed) heeft een veel agressievere houding aangenomen ten aanzien van de inflatie en in de komende weken wordt er een sterkere aanscherping van de financiële voorwaarden verwacht.

De Fed verwacht nu een beleidsrente van [2-2,25%] tegen het einde van 202. Tegelijkertijd staat de Federal Reserve op het punt om uit te leggen hoe zij de omvang van haar balans in evenwicht wil brengen.

Druk op de energieprijzen in het Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk wordt het effect vooral gevoeld door de hogere energieprijzen. In februari bedroeg de inflatie 6,2%, maar verwacht wordt dat zij in maart sterk zal stijgen en in april rond de 8% zal liggen. Dit heeft nu al gevolgen voor de verkoop in de kleinhandel, die in februari al was gedaald (-0,3% op maandbasis).

De binnenlandse vraag zal het de komende maanden waarschijnlijk moeilijk blijven hebben, vooral omdat de aangekondigde begrotingssteun beperkt is.

De Bank of England heeft haar belangrijkste rentetarieven in maart opnieuw verhoogd tot 0,75% en AXA Investment Managers verwacht nog twee bijkomende verhogingen voor het einde van het jaar.

China: covid weegt op de hele economie

China wordt geconfronteerd met een zeer sterke opflakkering van de pandemie en heeft besloten om verschillende grote steden/provincies zoals Shenzhen of Shanghai achtereenvolgens in lockdown te plaatsen.

Een terugval van de binnenlandse activiteit is dus onvermijdelijk, maar houdt ook aanzienlijke risico's in voor de bevoorradingsketens op wereldvlak. Er worden steunmaatregelen verwacht, maar de inhoud daarvan blijft vooralsnog onbekend.

Japan rijmt met reflatie

Ook Japan maakt een periode van ‘reflatie’ (inflatie na deflatie) door, hoewel deze bijna uitsluitend wordt aangedreven door stijgende energieprijzen en een dalende yen.

De Bank van Japan stelt alles in het werk om haar monetaire beleid zeer soepel te houden, zoals blijkt uit recente aankondigingen van ‘onbeperkte’ aankopen aan vaste prijzen op de Japanse obligatiemarkt. Doelstelling: de rentecurve in de hand houden.

Artikel opgesteld op basis van de informatie op 4 april 2022.

Opgelet: dit artikel vormt op geen enkele manier een beleggingsadvies in de zin van het financiële recht.

Advies en vragen over onze producten

Vraag het aan uw AXA Bankagent

Meer artikels over dit onderwerp

Pensioensparen: 1.020 of 1.310 euro?

U kunt ervoor kiezen om jaarlijks maximaal 1.020 of 1.310 euro voor uw pensioen te sparen, met een verschillende fiscale aftrek. Wat moet u doen als u voor het hogere maximumbedrag opteert? En wat is voordeliger: jaarlijks 1.020 of 1.310 euro pensioensparen?

Lees verder

Macro-economie: op naar een harde of zachte landing?

Na het uiterst turbulente 2022 werd 2023 aangekondigd als een terugkeer naar de normaliteit op de markten. Die belofte kwam tot dusver ook grotendeels uit. Aandelen kenden een uitstekende eerste jaarhelft, en ook de zwaar getroffen obligaties konden een stuk van de opgelopen verliezen recupereren.

Lees verder

Duurzaam beleggen: wat zijn uw voorkeuren?

Kiest u voor de zee of de bergen? En de opwarming van de aarde, bent u daarmee een beetje, erg veel of helemaal niet bezig? En in welk opzicht? Op het vlak van duurzaam beleggen wil uw bankagent graag uw voorkeuren kennen, zodat uw portefeuille zo goed mogelijk aansluit bij uw beleggersprofiel en bij de Europese regelgeving die sinds augustus 2022 van kracht is. Er bestaat hierover een brochure waarin alles in eenvoudige bewoordingen wordt uitgelegd.

Lees verder

Macro-economische vooruitzichten voor de zomer: afkalvende inflatie en zwakke economische groei

De inflatie heeft nu in de grote economieën een duidelijke daling ingezet. Hoewel niet alle zorgen van de baan zijn, hebben beleggers het inflatieprobleem als ‘opgelost’ geklasseerd. Dat is wellicht te voortvarend op langere termijn, maar voor de komende maanden is die inschatting terecht. De energieprijzen dalen al sinds het begin van 2023, en zullen binnenkort gevolgd worden door de tweede belangrijkste oorzaak van inflatie tijdens het voorbije jaar: voedingsprijzen.

Lees verder

Beleggen: een kwestie van kennis of van geluk?

Ik zou wel willen, maar … ik heb daar geen tijd voor. Of Het interesseert me eigenlijk niet echt, het is te ingewikkeld, en dan begin ik er beter niet aan, toch? Het zijn een paar van de vaak gehoorde argumenten om niet te beleggen. Herkenbaar, niet? Achter al die redenen gaat een stilzwijgende, onuitgesproken veronderstelling schuil: succesvol beleggen is een kwestie van kunde, expertise, kennis. Maar is dat wel zo?

Lees verder